Νομός Ιωαννίνων, ο προορισμός που αγαπούν οι λάτρεις της φύσης

Επιβλητικοί ορεινοί όγκοι, βαθιές χαράδρες που δημιουργούνται από ορμητικά ποτάμια με κρυστάλλινα νερά, σπάνια αγριολούλουδα, αλπικά λιβάδια, ορεινές λίμνες, δασωμένες πλαγιές, αλλά και ήρεμες κοιλάδες δημιουργούν ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον που αποτελεί ιδανικό βιότοπο για σπάνια είδη θηλαστικών, πτηνών, αλλά και υδρόβιων ζώων.

Χάρη στην ποικιλομορφία του φυσικού περιβάλλοντος, η περιοχή είναι ιδανική γι' αυτούς που αναζητούν την περιπέτεια και προσφέρει ευκαιρίες για όλων των ειδών τα σπορ. Ταυτόχρονα είναι ένας τόπος που προσφέρει γαλήνη και ξεκούραση απ' τους πιεστικούς ρυθμούς της
μεγαλούπολης, ιδανικό για όσους ζητούν στιγμές χαλάρωσης και ηρεμίας.

Η περιοχή είναι πλούσια σε μαρτυρίες της λαμπρής ιστορίας της. Μιας ιστορίας που αναβιώνει στα θρησκευτικά και αρχαιολογικά μνημεία της, τους παραδοσιακούς οικισμούς της, τους νερόμυλους και τα γεφύρια της, αλλά και που παραμένει ζωντανή σια έθιμα, την παραδοσιακή μουσική, ια πανηγύρια και τον τρόπο ζωής των κατοίκων της.

Εδώ άκμασε ο ιερός χώρος της Δωδώνης και οι πόλεις των Μολοσσών κατά την αρχαιότητα ενώ τα μοναστήρια και οι εκκλησίες, χώροι λατρείας και ανάτασης, κατάγραφοι από αριστουργηματικές τοιχογραφίες, που βρίσκονται διάσπαρτοι σε όλο το νομό, μαρτυρούν την ακμή του κατά τους χρόνους του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας. Στο χώρο αυτό, από τα πανάρχαια χρόνια έσμιξαν η ιστορία με το θρύλο, η πνευματική δημιουργία με τον πολιτισμό και η τέχνη με τη λαϊκή παράδοση.

Διδάσκαλοι του γένους δίδαξαν στις σχολές της πόλης και δημιούργησαν μία αξεπέραστη παράδοση στα γραμμάτια και τις τέχνες, που συνεχίζει να αναπτύσσεσαι και στις μέρες μας μέσα στις νέες σύγχρονες συνθήκες. Όλος ο νομός φημίζεται για την καλλιτεχνική παραδοσιακή δημιουργία τους Αργυροχρυσοχόοι, ξυλογλύπτες, λαϊκοί ζωγράφοι, μάστορες της πέτρας, υφάντριες και διάφοροι άλλοι τεχνίτες κατασκευάζουν ακόμη και σήμερα αριστουργηματικά έργα, συνεχίζοντας τη μακραίωνη παράδοση.

Πλούσια είναι και η γαστρονομική παράδοση του νομού, που βασίζεσαι σιη χρήση αγνών προϊόντων. Κρέατα, μαγειρεμένα με ιδιαίτερο τρόπο, νόστιμες πίττες, ζυμωτό ψωμί και φημισμένα τυριά και κρασιά συνθέτουν το παραδοσιακό μενού.

Τα Ιωάννινα

Κτισμένα στις όχθες της λίμνης Παμβώτιδας τα Ιωάννινα είναι μια όμορφη, γραφική πόλη, που συνδυάζει τις ιστορικές μνήμες με την πραγματικότητα μιας σύγχρονης μεγαλούπολης. Είναι η πόλη των θρύλων της παράδοσης και των αργυροχρυσοχόων. Σια πράσινα νερά της λίμνης ζωντανεύουν οι θρύλοι του Αλή Πασά και της Κυρά Φροσύνης, ενώ στα γραφικά δρομάκια του Κάστρου της κυριαρχούν μνήμες του βυζαντινού παρελθόντος και της νεότερης ιστορίας της.

Λεκανοπέδιο

Στα ριζά του Μιτσικελίου και ολόγυρα στην Παμβώτιδα περιζώνοντας την πόλη των Ιωαννίνων εκτείνεται το λεκανοπέδιο, όπου διάσπαρτα αναπτύσσονται τα καμποχώρια. Εδώ άκμασαν στα αρχαία χρόνια οι πόλεις Πασσαρών και Τέκμων. Από τα σημαντικότερα μνημεία που χαρακτηρίζουν την περιοχή είναι ο γνωστός γεωλογικός σχηματισμός του σπηλαίου του Περάματος, το λιθόκτιστο επιβλητικό γεφύρι του Παπαστάθη, τα οχυρά του Μπιζανίου.

Ζαγόρι

Είναι μια ιδιόμορφη γεωγραφική και πολιτισμική ενότητα 46 παραδοσιακών χωριών που κατανέμονται στο ανατολικό, κεντρικό και δυτικό Ζαγόρι. Γεωγραφικά είναι τοποθετημένα ανάμεσα στα Γιάννενα, το Μέτσοβο και την Κόνιτσα, με φυσικά όρια κυρίως το Μιτσικέλι, τη Γκαμήλα και τον Αώο. Η περιοχή είναι ένας συνδυασμός από πεύκα κι έλαια διεσπαρμένα κρυστάλλινα νερά, γραφικά πέτρινα γιοφύρια, παλιά αρχοντικά, όμορφες εκκλησιές και πλούσια βλάστηση. Μια περιοχή με πανίδα και χλωρίδα από τις πλουσιότερες της χώρας μας, όχι μόνο σε αριθμό ειδών αλλά και σε σπάνια είδη. Εδώ βρίσκει καταφύγιο η αρκούδα, το ζαρκάδι, το αγριόγιδο, το τσακάλι κ.α.

Κόνιτσα – Μαστοροχώρια

Κτισμένη στην κατάφυτη πλαγιά της Τραπεζίτσας σε υψόμετρο 630μ. είναι μια ακριτική πόλη με τη δική της δυναμική, παλιά αρχοντικά και πέτρινα δρομάκια, δίπλα σιη χαράδρα του Αώου όπου είναι χτισμένο το περίφημο μονότοξο γεφύρι. Βόρεια της Κόνιτσας συναντά κανείς τα μαστοροχώρια Πυρσόγιαννη και Βούρμπιανη που οι κάτοικοί τους για αιώνες σκάλιζαν με μεράκι την πέτρα, χτίζοντας αρχοντόσπιτα μοναστήρια και γεφύρια σε όλη την Ελλάδα. Οι ατμούχες ιαματικές πηγές του Αμαράντου και οι θειούχες των Καβασίλων είναι γνωστές για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.

Μέτσοβο

Το Μέτσοβο, κτηνοτροφικός αρχικά οικισμός, εξελίχθηκε με το πέρασμα των αιώνων σε σημαντικό βιοτεχνικό και εμπορικό κέντρο, εκμεταλλευόμενο τη γεωγραφική του θέση και τις ιστορικές συγκυρίες. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αντίστασης στη γενικότερη εγκατάλειψη της ελληνικής υπαίθρου. Κτισμένο αμφιθεατρικά σε μια από τις βουνοκορφές της Πίνδου (υψόμετρο 1160μ.) προκαλεί τους επισκέπτες με τον πλούτο του, την εναλλαγή του τοπίου και τον τρόπο ζωής των κατοίκων του.

Τζουμέρκα

Ανεβοκατεβαίνοντας στα βουνά και στα φαράγγια του Αράχθου ποταμού τέσσερα πέτρινα γεφύρια βοηθούν τον επισκέπτη να κατακτήσει τα Τζουμερκοχώρια και να κατακτηθεί από το άφθαρτο φυσικό κάλλος και από την ανθρώπινη δημιουργία. Οι χαράδρες του Αράχθου και του Καλαρίτικου, το πλούσιο οικοσύστημα της περιοχής, τα πέτρινα γεφύρια, τα μοναστήρια, οι παραδοσιακοί οικισμοί του Συρράκου και των Καλαρρυτών, τα Πράμαντα (ζωντανό κέντρο της ευρύτερης περιοχής) και όλα τα γύρω χωριά είναι στοιχεία που θέλγουν και εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Οι λάτρεις των ποταμών και των ορεινών σπορ έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν ονειρικές απολαύσεις στο καγιάκ, ράφτινγκ, ορειβασία και να νοιώσουν το μεγαλείο της φύσης.

Το Παγώνι

Το Παγώνι, σύνολο χωριών στα βορειοδυτικά του νομού Ιωαννίνων, κατέχει μεθοριακή θέση σια ελληνοαλβανικά σύνορα. Πρόκειται για μια περιοχή με ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες που οφείλονται πρώτιστα σιη γεωγραφική της θέση, που αποτελούσε ήδη από την αρχαιότητα σημαντικό πέρασμα προς την Ιλλυρία. Σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ηπείρου το Παγώνι δεν υπήρξε κατά ιη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ευνοημένη με ειδικά προνόμια περιοχή και δέχθηκε κατά καιρούς επιδρομές και εποικισμούς. Οι κοινωνικές αναταραχές και κυρίως η αποδημία των κατοίκων του Παγωνίου αποτυπώνονται έντονα στη χαρακτηριστική μουσική του παράδοση

Ζίτσα

Ζίτσα, κτισμένη στους πρόποδες του λόφου του Προφήτη Ηλία και περιτριγυρισμένη από τους περίφημους αμπελώνες της, είναι από ιούς πιο ονομαστούς οικισμούς των Ιωαννίνων. Γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Η εκκλησία του Αγ. Νικολάου στο κέντρο του οικισμού κτίστηκε το 1890. Κάθε χρόνο την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου οργανώνεται στη Ζίισα η γιορτή του κρασιού, κοντά στο μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, όπου οι επισκέπτες διασκεδάζουν απολαμβάνοντας τα ονομαστά κρασιά της.

Δωδώνη

Νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων και σε απόσταση 22 χλμ. βρίσκεται ένα από τα αρχαιότερα ιερά της Ελλάδος, η Δωδώνη. Η παρθενικότητα του φυσικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τη μυθολογία (ποταμός Αχέρων - πύλες του Άδη), την ιστορική μνήμη (Σούλι) τα μονοπάτια των Σουλιωτών, τις αξιόλογες βυζαντινές εκκλησίες και τα μοναστήρια, (μονή της Παναγίας στο Σισιρούνι, μονή του Σωτήρος στον Ρωμανό, μονή της Παναγίας στην Αχλαδέα), που είναι καταγραφές από τοιχογραφίες και ξυλόγλυπτα τέμπλα, δίνουν στον επισκέπτη ξεχωριστές εμπειρίες για περιπατητικό φυσιολατρικό τουρισμό.

Γραμμενοχώρια

Μια ιδιαίτερη περιοχή δυτικά των Ιωαννίνων στο δρόμο προς Ηγουμενίτσα, που την διασχίζει ο ποταμός Καλαμάς δημιουργώντας μια κοιλάδα απείρου φυσικού κάλους. Η περιοχή είναι διάσπαρτη από μεταβυζαντινά μνημεία (Μονή Παναγίας Γριμπόβου, Μονή Παλιουρής, Μονή Αγγελομάχου), καταγραφές από τοιχογραφίες. Εδώ υπάρχει επίσης το μοναστήρι του Αγίου Δημητρίου Διχουνίου, απ' όπου ξεκίνησε την επανάσταση του εναντίον των Τούρκων ο επίσκοπος Τρίκκης Διονύσιος, ο φιλόσοφος, το Σεπτέμβριο του 1611.