Τόπος γεμάτος ομορφιές και παραδόσεις ο νομός Ροδόπης

Απλός, καθημερινός, ανθρώπινος, ο περίπατος στην Κομοτηνή, την καρδιά της Ροδόπης, µας Φέρνει από το Παλιό Ρολόι και το Γενί Τζαµί στα τενεκετζίδικα και από κει στα παλιά αρχοντικά: την Τσανάκλειο -την παλιά Πρυτανεία του Πανεπιστημίου της Θράκης- τη Λέσχη Κοµοτηναίων, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη. Στεκόμαστε σε δύο εντυπωσιακά αρχιτεκτονήµατα θρησκευτικής λατρείας, το Μητροπολιτικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου µε το ξυλόγλυπτο τέμπλο και τη Φορητή εικόνα της Παναγιάς της Οδηγήτριας, εξαίρετο έργο τέχνης του 16ου-17ου αιώνα και το όμορφο τέμενος Εσκί Τζαμί, που κτίστηκε το 1608.

Ξαναγυρίζουμε στην αγορά, στην πλατεία Ηφαίστου: παλαιοπωλεία, χρυσοχοεία, ψιλικά, μαγαζιά µε καβουρμάδες, παστουρμά, σουτζούκ λουκούμ, ταχίνι και αρωματικά χαρμάνια καφέ, κοντά στα παραδοσιακά στραγαλατζίδικα µε τους κτιστούς Φούρνους που κάνουν το πιο νόστιμο στραγάλι της χώρας. Εδώ μαζεύονται όλοι, ντόπιοι και επισκέπτες, στο πιο αυθεντικό και ανυπόκριτο αµάλγαµα Ανατολής και Δύσης.

Πολύμορφος και ζωντανός, ο κόσμος της Ροδόπης δεν εξαντλεί την ταυτότητά του στον αρχαιολογικό και το λαογραφικό του πλούτο ή την όμορφη Φύση της περιοχής. Εδώ, οι ντόπιοι, οι Φοιτητές του Δηµοκρίτειου Πανεπιστημίου και οι επισκέπτες γίνονται ένα, διασκεδάζουν χωρίς την προσποίηση της μεγαλούπολης, απολαμβάνουν την παρέα, τις γεύσεις, τη μουσική, απολαμβάνουν τη ζωή. Πρωινή και νυχτερινή! Η Κομοτηνή φημίζεται γι' αυτό. Μπαράκια, ταβέρνες, ξενυχτάδικα ­ρεμπέτικα, έντεχνα, ελληνικά, λαϊκά- γίνονται πόλος έλξης όλης της Θράκης. Όλες οι ηλικίες. Όλες οι προτιμήσεις.

Ποικίλος και απολαυστικός, αυτός ο τόπος συγκεντρώνει και συνδυάζει συνταγές και γεύσεις από τη θρακιώτικη, την ποντιακή, την τούρκικη, τη σαρακατσάνικη, την αρμένικη μαγειρική παράδοση αλλά και από τις κουζίνες της Καππαδοκίας και της Ανατολικής Ρωμυλίας. Δικαίως η Κομοτηνή ανακηρύχθηκε από τους Υπουργούς Τουρισμού των Βαλκανικών Χωρών, Γαστρονομικό Κέντρο των Βαλκανίων.

Σημειώστε μερικά από αυτά που δεν πρέπει να ξεχάσετε να δοκιμάσετε ή να προμηθευτείτε για το σπίτι: σουτζούκ λουκούμ, μπακλαβά, σιροπιαστά γλυκά, μαλεµπί, σάµαλι, χαλβά μαρωνίτικο, ταχίνια, πετιμέζια, τυρόπιτες. σπανακόπιτες, ρυζόπιτες. γαλατόπιτες, κολοκυθόπιτες, σουσαμόπιτες, στριφτόπιτες γλυκές ή µε τυρί, μπουγάτσες, σπιτικά ζυμαρικά, τραχανά, χυλοπίτες, στραγάλια πιπεράτα, αλμυρά, γλυκά ή καραµελωµένα, ξηρούς καρπούς, τραγανά κεράσια. φρεσκοκαβουρδισµένο αρωματικό καφέ, ισµαρικό οίνο, ούζο, τσίπουρο, κεµπάπ, λουκάνικα, καβουρμά, "μπάμπω", σαρμά, καυτερή, γεμιστό αρνί. κοτόπουλο µε λάχανο τουρσί, Φασόλια µε λάχανο, πιλάφι, τας κεµπάµπ, πατατόπιτα, πρασόπιτα, πιροσκί, χαψία, θρακιώτικο μουσακά, σουτζουκάκια, ντολµαδάκια γιαλαντζί, όστρακα, γάµπαρι, βάτο αχνιστό ή τηγανητό, βουνίσια χόρτα, ντόπια Φέτα. Πανδαισία!

Πανέμορφος, επιβλητικός, απρόσμενα πολύμορφος και, το κυριότερο, ανέγγιχτος, σχεδόν παρθενικός, ο τόπος εδώ είναι µία πρόκληση για τον επισκέπτη καθώς μεταμορφώνεται αέναα όλες τις εποχές του χρόνου, όλες τις ώρες της ημέρας. Βουνά, δάση, απέραντοι κάμποι, πλούσια βλάστηση, λίμνες, υγροβιότοποι, ποτάμια, θάλασσες µε εξαιρετικές παραλίες, μυθικά σπήλαια. Εύφορη, πλούσια, συχνά μεγαλόπρεπη γη. Όσο και αν τη γνωρίσει κανείς, όσο και αν έχει θαυμάσει τη σπάνια ομορφιά της, η Ροδόπη δίνει πάντα την αίσθηση του ανεξερεύνητο υ, την αίσθηση ότι υπάρχει πάντα κάτι σημαντικό που δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί.

Με αφετηρία την Κομοτηνή, η μεγαλύτερη απόσταση εντός του νομού δεν υπερβαίνει τη µία ώρα. Ενημερωθείτε για τα σπάνια είδη πουλιών που θα παρατηρήσετε στους υδροβιότοπους της περιοχής. Τολμήστε συναρπαστικούς ορειβατικούς περιπάτους ή mountain bike. Κατασκηνώστε στο Φανάρι, σε ένα από τα καλύτερα κάμπινγκ των Βαλκανίων. Περιηγηθείτε. Αποτυπώστε υπέροχες εικόνες. Συγκεντρώστε ακόμη πιο υπέροχες αναμνήσεις.

Με θέα στο θρακικό πέλαγος, η γραφική Μαρώνεια, όπως και το ψαρολίμανο του Φαναρίου, οι παραλίες της Αρωγής και της Μέσης, του Προφήτη Ηλία, της Αλκυόνας, του Πλατανίτη ή η χερσόνησος της Μολυβωτής, είναι η μια άλλη, γοητευτική πλευρά της Ροδόπης. Η Μαρώνεια ξεχωρίζει για τη μακραίωνη ιστορία της και την αρχοντική της φυσιoγvωµία. Τα πατητήρια της ομηρικής εποχής, το αρχαίο θέατρο και το ιερό του Διονύσου, στο οποίο βρέθηκε πήλινο προσωπείο του θεού από το 40 αιώνα π.χ., το ψηφιδωτό δάπεδο σε σπίτι του 30υ αιώνα π.χ., το τείχος και το μνημειώδες πρόπυλο της ρωμαϊκής εποχής, η παλαιοχριστιανική βασιλική του 60υ αιώνα µ.χ., ο πύργος της βυζαντινής οχύρωσης και ο επισκοπικός ναός του Ι Ι ου -12ου αιώνα είναι δείγματα της αδιάκοπης παρουσίας υψηλού επιπέδου πολιτισμού στην περιοχή. Το βλέπει κανείς και σήμερα, καθώς ξεκουράζεται κάτω από τα αιωνόβια πλατάνια της πλατείας του χωριού, ατενίζοντας τη θάλασσα ανάμεσα σε αμπέλια και ελαιόδεντρα. Η Μαρώνεια συνεχίζει να είναι ένας αξιόλογος και κοµψός τουριστικός σταθμός της σύγχρονης πλέον Eγvατίας οδού.

Μοναδικές παραλίες, θάλασσες καθαρές, ακτές τόσο διαφορετικές που σου δίνουν την αίσθηση ότι ταξιδεύεις σε διαφορετικούς τόπους: από το σύµπλεγµα λιμνών και λιμνοθαλασσών της Βιστονίδας µε το Φανάρι και την απέραντη αµµουδερή παραλία του µέχρι την κάτασπρη μικρή παραλία στις Καγκέλες. Λιγότερο ή περισσότερο αξιοποιημένες τουριστικά, όλες οι παραλίες της Ροδόπης -Μέσης, Αρωγής, Φαναριού, Προφήτη Ηλία, Αλκυώνας, Πλατανίτη, Μαρµαρίτσας, Σύναξης, Πετρωτών- ανταµοίβουν τον επισκέπτη τους µε τις γαλάζιες σημαίες τους, την απρόσμενη ομορφιά τους και την ποικιλία των θαλάσσιων σπορ που προσφέρουν. Κολυμπήστε, σερφάρετε, κάντε ψαροντούφεκο, ξεκουραστείτε στις οργανωμένες πλαζ και τα κάμπινγκ. Απολαύστε τις.

Ορεινές διαδρομές, που ξεκινούν μόλις έξω από την πόλη της Κομοτηνής, στο περιαστικό δάσος της Νυμφαίας και, ψηλότερα, στο καταφύγιο "Χαράλαμπος Δήμου" στα 1050 µ. υψόμετρο. Το ευρωπαϊκό ορειβατικό μονοπάτι Ε6 διασχίζει τις κατάφυτες πλαγιές της Ροδόπης, τις ρεματιές και τα δάση από Φλαμουριές, Φτελιές, Φουντουκιές, καρυδιές, κέδρους και ένα πλήθος από αρωματικά Φυτά. Πάνω απ' τη Μαρώνεια, κάντε ορειβασία στον Ίσµαρο, ανακαλύψτε την αφοπλιστική ομορφιά του, τα Αρχαία Πατητήρια και τη Μεγαλιθική Πύλη. Αναζητήστε το υπό αξιοποίηση Σπήλαιο της Μαρώνειας, ένα μυσταγωγικό χώρο µε συµπλέγµατα σταλαγμιτών και σταλακτιτών σε στοές συνολικού μήκους 2 χλµ. Προς τον Ίασµο, ο ταξιδιώτης συναντά θεαματικούς, κατακόρυφους, βραχώδεις σχηµατισµούς - τα "Θρακικά Μετέωρα" και αγέλες άγριων αλόγων πριν Φτάσει στην τρίτοξη πέτρινη γέφυρα κοντά στον Πολύανθο. Ανατολικότερα, στα δάση της Νέας Σάντας και, προς το Βορρά, στα παραδοσιακά ορεινά χωριά, η Ροδόπη συνεχίζει να υπερέχει.

Ίχνη μιας πανάρχαιας ιστορίας, που επιβιώνουν παντού στη Ροδόπη, από το Παπίκιο όρος και το δάσος της Νυμφαίας και από την Αναστασιούπολη ως τη Μαρώνεια, µας θυμίζουν τους πολιτισμούς που χάρισαν στην περιοχή αίγλη και ευμάρεια. Εδώ ήταν ο αγαπημένος τόπος του Ορφέα. Εδώ δεσπόζει το Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας, το Ιερό του Διονύσου, η Ρωμαϊκή Πύλη προς τιμήν του αυτοκράτορα Αδριανού (124-125 µΧ). Εδώ βρέθηκαν οι βυζαντινές οχυρώσεις κοντά στην Εγνατία οδό, το βυζαντινό κάστρο της Γρατινής - έδρας του γιου του αυτοκράτορα Κατακουζηνού ΣΤ’, η μεσαιωνική τοξωτή γέφυρα του Πολύανθου και ο Τάφος των Συμβόλων.

Στο αρχαιολογικό Μουσείο υπάρχουν εκθέματα που χρονολογούνται από 4.000 χρόνια π.Χ., μέχρι τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Μεταξύ τους ξεχωρίζει η χρυσή προτομή του Μάρκου Αυρήλιου και η πήλινη µμάσκα του θεού Διόνυσου. Στο Βυζαντινό Μουσείο, στο ίδρυμα Παπανικολάου, υπάρχει µία σπάνια βυζαντινή συλλογή, από τις καλύτερες στην Ελλάδα.

Παραδόσεις και Γιορτές, γεύσεις και μουσικές, χαρές και πανηγύρια: η Μπάμπω ή η μέρα της μαμής γιορτάζεται στις 7 Ιανουαρίου στην Ξυλαγανή, στον Ίµερο, στους Προσκυνητές, στο Φανάρι - του Αγίου Τ ρύΦωνα, του προστάτη των αµπελιών κάθε Ι η Φεβρουαρίου στην Αίγειρο - το Evτερλέζ
την άνοιξη - το καρναβάλι στις Σάπες - τα lσvάφια την Καθαρά Δευτέρα στην Ξυλαγανή - οι Αυγοµαχίες το Πάσχα στο Θρυλόριο - η Πιπερούγκα τον Ιούλιο στη Νέα Αδριανή - η Γιορτή της Πυράς κάθε lούλιο στη Μαρώνεια - τα Πανηγύρια και οι Αγώνες Πάλης στο Ύψωμα Χίλια κάθε Αύγουστο - τα Μωµογέρια το Δεκέμβρη - η γιορτή του κερασιού στο Σώστη - το πανηγύρι της Αγίας Μαρίνας στο Θρυλόριο - η εβδομάδα του Προφήτη Ηλία στον Ίασµο - το πανηγύρι της σύναξης των απανταχού Ξυγαλανιωτών το δεκαπενταύγουστο - η γιορτή της σαρδέλας τον Αύγουστο στο Φανάρι. Και µμουσεία: το Λαογραφικό Μουσείο, το Ιµαρέτ-Εκκλησιαστικό Μουσείο, το Λαογραφικό Μουσείο Καρυδιάς, το Λαογραφικό Μουσείο Ξυγαλανής, το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής, το Θρακικό Μουσείο Παιδείας, το Στρατιωτικό Μουσείο Νυμφαίας.

Aπρόσμενος, ωραίος τόπος, απλός, καθημερινός, ανθρώπινος, πολύμορφος και ζωντανός, ποικίλος και απολαυστικός, πανέμορφος, επιβλητικός, µε θέα στο θρακικό πέλαγος, μοναδικές παραλίες, ορεινές διαδρομές, ίχνη μιας πανάρχαιας ιστορίας, παραδόσεις και Γιορτές, αυτή είναι η Ροδόπη.